...” W służbie dzieciom i historii...” ( Melchior Wańkowicz - rok 1969 )
IDEA BOHATERA W HISTORII SZCZEPU
69 Warszawska Drużyna Harcerzy, działająca od 1965 roku, stała się zaczynem Szczepu 69 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Zuchowych, powołanego rozkazem Komendanta Hufca ZHP Warszawa – Mokotów jesienią 1967 roku i przez wiele lat działającego na terenie dwóch a potem trzech szkół podstawowych – nr 57, 85 oraz 212, zlokalizowanych na Górnym Mokotowie.
Początkowo barwami luźno skonfederowanych drużyn harcerskich, które powstawały w latach 1963 – 1965 i które utworzyły szczep, były granatowe chusty a nakryciem głowy tradycyjne harcerskie rogatywki. W pierwszych latach istnienia drużyny męskie współpracowały z 1 Warszawską Drużyną Harcerzy, szukając w tradycjach i dorobku “Czarnej Jedynki” inspiracji do własnej pracy programowej a terenem ich działania była głównie S.P. nr 212.
Szczep powstał z inicjatywy trojga instruktorów naszego hufca: pwd. Barbary Malanowskiej, pwd. Witolda Kwiatkowskiego oraz pwd. Tadeusza Litke. W tym też czasie komenda zorganizowała swoją stanicę w pomieszczeniach sutereny budynku przy ul. Narbutta 40, zwanych “Dziuplą” Stanica ta do dziś służy kolejnym pokoleniom skautów z naszego środowiska, stanowiąc centrum pracy programowej i szkoleniowej dla Rad Drużyn oraz pionu kwatermistrzowskiego. Tam też zlokalizowana została Izba Tradycji Szczepu, będąca chlubą naszego środowiska. Wyeksponowane są w niej między innymi gromadzone przez 40 lat pamiątki związane ze szlakiem bojowym Żołnierzy 2 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie - uczestników historycznej bitwy o Monte Cassino oraz z ich dowódcą, gen. Władysławem Andersem. To ich imiona wpisane zostały na kartach kronik drużyn szczepu jako imiona bohaterów naszego środowiska.
W roku 1970, z inicjatywy ówczesnego komendanta phm. Witolda Kwiatkowskiego i pod honorowym patronatem pisarza Melchiora Wańkowicza oraz skupionych wokół niego byłych żołnierzy 2 Korpusu PSZ na Zachodzie, Szczep 69 WDHiZ przyjął zaszczytne imię “Bohaterów Monte Cassino”. W tym też roku wszystkie działające w związku drużyn jednostki przyjęły jednolitą, białą barwę chust, symbolizującą odwieczne dążenie ludzkości do pokoju. Na chuście widnieje wyhaftowane godło szczepu – czerwony mak będący symbolem pamiętnej bitwy o Monte Cassino. Zmienione też zostało nakrycie głowy na czarne berety, nawiązujące do tradycji mundurowych formacji II Korpusu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
W roku 1973 Szczep 69 WDH i Z otrzymał sztandar ufundowany przez środowisko byłych Żołnierzy II Korpusu PSZ na Zachodzie a w maju 1978 roku drużyna męska jako pierwsza – po 12 miesiącach kampanii “Bohater”- przyjęła imię 3 Dywizji Strzelców Karpackich. Drużyna ta, używająca zamiennie - zgodnie z tradycjami bojowymi swego patrona - nazw “Karpatczycy” oraz “Świerki”, działa w strukturze Hufca Warszawa – Mokotów do chwili obecnej.
Dewizą 40 letniej działalności harcerzy i harcerek oraz kadry instruktorskiej Szczepu 69 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Zuchowych im. “Bohaterów Monte Cassino” było przesłanie zawarte w wypowiedzi naszego patrona - Melchiora Wańkowicza, który w roku 1969 tak wyraził oczekiwania wobec misji naszego środowiska: “... bądźcie zawsze wierni idei służby dzieciom i historii...”
Dziś tym, którzy nie znają realiów tamtych dni, trudno dogłębnie zrozumieć przesłanie i znaczenie słów pisarza. Jednak w latach sześćdziesiątych, kiedy historia Polski przedstawiana była w krzywym zwierciadle, pomijając ze względów politycznych znaczenie czynu polskiego żołnierza na froncie zachodnim drugiej wojny światowej, nasze gawędy i wieczornice na ten temat miały stać się dla dzieci i młodzieży uzupełniającą lekcją historii. Melchior Wańkowicz wierzył, że na Mokotowie, który oddawał należną cześć bohaterom z Szarych Szeregów, mogło się w harcerskich kronikach znaleźć także miejsce na wspomnienia żołnierzy spod Monte Cassino. Wiedział, że wspaniale spisana na kartach jego książki historia bitwy nie przetrwa w świadomości społecznej, jeśli nie zostanie właściwie odczytana przez młode pokolenie. Wyrokiem losu on i skupieni wokół niego byli żołnierze 2 Korpusu PSZ na Zachodzie znaleźli zrozumienie swych intencji zarówno wśród grona instruktorskiego, które podjęło się tej misji tworząc szczep, jak i wśród członków komendy hufca, która podejmowała wtedy kolejną decyzję, obciążoną niebagatelnym ryzykiem politycznym.
Ta służba dla historii od początku oparta była o metodę harcerską, która zgodnie z tradycją polskiego skautingu tak wdzięcznie i efektywnie wykorzystywała formy patriotycznego wychowania dzieci i młodzieży. Zapisane zostały one w działaniu poszczególnych drużyn a także w heraldyce naszych proporców i sztandaru, na kartach kronik, w wymaganiach na stopnie i sprawności, wreszcie w symbolice naszych mundurów. Za tę służbę dla historii sztandar naszego szczepu dwukrotnie odznaczony został odznaczeniami nadanymi na wniosek Zarządu Związku Bojowników o Wolność i Demokrację.
Służba dzieciom , o której mówili nasi Patroni, nabrała przez te lata wymiernego kształtu. To kilkadziesiąt obozów letnich i zimowych, zorganizowanych przez nasze drużyny, to ciągła praca harcerska kilku pokoleń funkcyjnych i instruktorów, prowadzona w środowisku dzieci i młodzieży, również wywodzącej się ze środowisk dotkniętych biedą i patologią społeczną. To wreszcie wiele sukcesów wychowawczych, które pozwoliły wyprostować kręte ścieżki niejednego młodego życia.
Dziś - po czterdziestu latach służby - harcerki, harcerze i instruktorzy Szczepu 69 Warszawskich Drużyn Harcerskich i Zuchowych im. “Bohaterów Monte Cassino” mogli w na klasztornym wzgórzu, podczas uroczystego apelu upamiętniającego 65 rocznicę historycznej bitwy o Monte Cassino, zameldować swoim Patronom, że zadanie postawione nam przed laty “... w służbie dzieciom i historii...” zostało wykonane, choć misja trwa nadal...
Oprac. hm Sławomir Szczepanik